Today dental caries is not considered as an infectious disease, which needs to be managed by removing bacteria. Instead it as a dynamic process between pathological factors causing demineralization and protective factors causing remineralization. If the activity in biofilm resulting in an imbalance in de- and re-mineralization it leads to net mineral loss within dental hard tissues; the earliest sign and symptom is the carious lesion. In this stage process is reversible and there is no need for the “surgical” approach. Different procedures and materials have become available for prevention and non-surgical treatment of initial caries lesion as well as diagnostic tools for early recognition. The first step is early identification and assessment of caries risk factors by using caries risk assessment. The second step is to diagnose the first signs of demineralization of hard dental tissues. The earliest visual signs are the «white spot lesion» Different remineralization strategies (i.e remineralization with fluoride, CPP-ACP) is proposed. The key of the success is to achieve balance in dental biofilm by modifying its causative factors, that is, the supply of fermentable carbohydrates, the presence and maturation of the bacterially- populated dental biofilms, and right combination of remineralizing agents for remineralization of the lesion.
Managment of cavitated lesions is changing as well. Different treatment concepts have been suggested to solve the problem of the cavitated lesions, especially the deep carious lesion. Recent systematic reviews are suggesting that complete removal of carious tissue is not any more treatment of choice. With the development of adhesive bioactive/bio-interactive restorative materials, removal of such large quantities of dental hard tissues is no longer justified. Less invasive procedures like selective removal approaches are focusing on removing only infected dentin while demineralized, deeper layer (affected dentin) is preserved. However, clinically is difficult to determine the border how much dentin should be removed. Several techniques are described as stepwise technique, incomplete removal to firm dentin, incomplete removal to soft dentin and sealing of cavitated carious lesion depending on the size of the lesion. The role of the restoration placed in cavitated lesions is to help the patient in plaque biofilm control, to protect the dentine-pulp complex, and to restore the function, form and aesthetics of the tooth. The choice of materials for restoring cavities should be guided by the caries risk of the patient, location, and extent of the lesion, lesion activity, special demands placed on the restoration. Glass-ionomer cement with their potential to release fluoride ions is a good choice for restoring and sealing cavitated lesions, especially in high-risk patients.
Денес, денталниот кариес не се смета за заразна болест, која треба да се третира со отстранување на бактерии, туку како динамичен процес помеѓу патолошките фактори кои предизвикуваат деминерализација и заштитните фактори кои предизвикуваат реминерализација. Ако активноста во биофилмот резултира со нарушена рамнотежа во де- и реминерализацијата, тоа доведува до нето загуба на минерали во тврдите забните ткива, а најраниот знак е кариозната лезија. Во оваа фаза процесот е реверзибилен и нема потреба од „хируршки“ пристап. Постојат различни процедури и материјали кои се достапни за превенција и нехируршки третман на почетната кариозна лезија, како и дијагностички алатки за нејзино рано препознавање. Првиот чекор е рана идентификација и проценка на факторите на ризик за појава на кариес. Вториот чекор е дијагностицирање на првите знаци на деминерализација на тврдите забни ткива. Најраните визуелни знаци се појава на „бело петно“. Постојат различни стратегии за реминерализација (реминерализација со флуор, CPP-ACP). Клучот на успехот е да се постигне рамнотежа во биофилмот со модифицирање на неговите предизвикувачки фактори, како снабдување со ферментирачки јаглени хидрати, присуство и созревање на бактериски населените биофилмови и правилна комбинација на реминерализирачки агенси.
Третманот на кавитетите исто така се менува. Предложени се различни концепти за третман за да се реши проблемот со кавитетите, особено длабоката кариозна лезија. Неодамнешните систематски прегледи сугерираат дека целосното отстранување на кариозното ткиво не е повеќе третман на избор. Со развојот на адхезивни биоактивни/био-интерактивни реставративни материјали, отстранувањето на толку големи количини на тврди забни ткива повеќе не е оправдано. Помалку инвазивните процедури како што е пристапот на селективно отстранување, се фокусираат на отстранување само на заразениот дентин додека деминерализираниот, подлабок слој (засегнат дентин) е зачуван. Сепак, клинички е тешко да се одреди границата за тоа колку дентин треба да се отстрани. Опишани се неколку техники како што се етапна техника, нецелосно отстранување до цврст дентин, нецелосно отстранување до мек дентин и запечатување на кавитираната кариозна лезија во зависност од големината на лезијата. Улогата на реставрацијата поставена во кавитираните лезии е помогање на пациентот во контролата на биофилмот, заштита на комплексот дентин-пулпа и враќање на функцијата, формата и естетиката на забот. Изборот на материјали за рестврирање на кавитетите треба да се води пред сѐ според ризикот од кариес, локацијата и степенот на лезијата, активноста на лезијата и посебните барања што се поставуваат за апликација на реставрацијата. Глас-јономерните цементи со својот потенцијал за ослободување на флуоридни јони се добар избор за обновување и запечатување на кавитираните лезии, особено кај пациенти со висок кариес-ризик.
Professor Ivana Miletić, DMD, PhD was born in 1971. in Zagreb. She graduated at the School of Dental Medicine, University of Zagreb in 1995. She worked off traineeship at Dental polyclinic of Zagreb. She has been working at the Department of Endodontics and Restorative Dentistry at the School of Dental Medicine, University of Zagreb since 1995. She got her master degree in 1998., and PhD in 2000. In 2004., she passed the specialist exam in endodontics and dental pathology. She became an assistant professor in 2001., an associate professor in 2005., and in 2008. full professor. In 2013 she become full time professor with tenure. From 2021 she is primarius. During 2007., she stayed at the Medical University in Graz in Austria. She participates actively in clinic and preclinical education at the School of Dental Medicine in Zagreb. She is a head of the courses "Clinical Endodontics I" and "Endodontics II" in the Integrated Undergraduate and Graduate Studies, postgraduate and PhD courses at the School of Dental Medicine, and lectures on continuous educational courses for doctors of dental medicine. She is an author and co-author of more than 100 scientific, review, educative and specialized articles in extenso. She got for scientific contribution State Award of Republic Croatia and University Award “Andrija Štampar”. She has been participating on many inland, European and world congresses, and has held many inland and international lectures. She speaks and writes English fluently. She is a member of Croatian Chamber of Dental Medicine, Croatian Medical Association, International Association for Dental Research. She was a secretary of Croatian Endodontic Society, and a country representative of Croatian Endodontic Society at European Endodontic Society from 2006 to 2014. She is founder and president of Croatian Society for Minimum Intervention Dentistry/Croatian Medical Association (CMA) and a vice-president of Croatian Dental Society/CMA.
Професор д-р Ивана Милетиќ е родена 1971 година во Загреб. Дипломирала на Факултетот за дентална медицина на Универзитетот во Загреб во 1995 година. Од 1995 година работи на Катедрата за ендодонција и реставративна стоматологија на Факултетот за дентална медицина на Универзитетот во Загреб. Магистрирала во 1998 година, а докторирала во 2000 година. Во 2004 година положила специјалистички испит по ендодонција и дентална патологија. Во 2001 година станува доцент, а во 2005 година, вонреден професор. Во 2008 година е избрана за редовен професор. Во 2013 година е избрана за доживотен редовен професор. Од 2021 година е примариус. Во текот на 2007 година, таа престојувала на Медицинскиот универзитет во Грац во Австрија. Активно учествува во клиничкото и претклиничкото образование на Факултетот за дентална медицина во Загреб. Раководител е на курсевите „Клиничка ендодонција I“ и „Ендодонција II“ на интегрирани додипломски и постдипломски студии, постдипломски и докторски курсеви на Факултетот за дентална медицина и предавања за континуирана едукација за доктори по дентална медицина. Таа е автор и коавтор на повеќе од 100 in extenso научни, ревијални, едукативни и специјалистички трудови. За својот научен придонес ја добива државната награда на Република Хрватска и Универзитетската награда „Андрија Штампар“. Учествувала на многу домашни, европски и светски конгреси, а има одржано и многу предавања на национални и меѓународни настани. Течно зборува и пишува англиски. Таа е членка на Хрватската стоматолошка комора, на Хрватското лекарско друштво и на Меѓународната асоцијација за стоматолошки истражувања. Била Секретар на Хрватското ендодонтско друштво и државен претставник на Хрватското ендодонтско друштво при Европското ендодонтско друштво од 2006 до 2014 година. Таа е оснивачи претседател на Хрватското друштво за минимално-инвазивна стоматологија/Хрватска медицинска асоцијација (ЦМА) и подпретседател на Хрватското дентално друштво.